مدیریت منابع انسانی (HRM)
در دنیای امروزی با وجود این همه کمپانی بزرگ و کوچک در دنیا با تعداد کارکنان زیاد و رقابت شغلی زیادی که وجود دارد، برخوردهای خشک و تند و زور برروی کارمندان دیگر مشکل گشا نیست. امروزه برای موفقیت و رسیدن به هدفتان باید سعی کنید که اول کارکنان شما به اهدافشان برسند تا شما را به هدف ها و آرزوهایتان برسانند. در این مقاله مدیریت منابع انسانی سعی داریم که 0 تا 100 مدیریت منابع انسانی را برای شما بازگو کنیم تا بدانید چگونه می توانید بهترین و باکیفیت ترین بازده را از کسانی که برای شما و اهداف شما کار می کنند بگیرید. مدیریت منابع انسانی نقشی است که در هر سازمانی که بیش از یک نفر عضو داشته باشد معنا دارد. پس برای هر کسب و کاری از کوچک تا بزرگ مدیریت منابع انسانی بسیار حائز اهمیت است.
مدیریت منابع انسانی چیست؟
به زبان ساده، مدیریت منابع انسانی پروسه ی تجزیه و تحلیل شغل، جذب و استخدام، گزینش، درک متقابل کارکنان، راهنمایی، آموزش و توانمند سازی، مدیریت عملکرد، تشویق، دادن پاداش ها، انگیزه بخشی، ایجاد ارتباط دوستانه و محیط صمیمی کاری، استراتژی منابع انسانی، تضمین کردن امنیت و ایجاد شرایط آسایشی و روحی و روانی و جسمی همه و همه برای کارکنان جهت افزایش میزان بازدهی آنهاست.
این پروسه به طور کلی شامل 4 بخش مدیریتی می شود: برنامه ریزی، سازمان دهی، هدایت و نظارت بر انجام.
- شما باید ابتدا کارمندان را استخدام کنید و سپس به پیاده سازی اصول و قوانین کاری برروی آنها پرداخته و این پروسه را نظارت کنید.
- این کار به شما برای رسیدن به اهداف شخصی، سازمانی و اجتماعی کمک می کند.
- مدیریت منابع انسانی یک مدیریت مالتی دیسیپلین است. به این معنی که برای این کار شما باید مهارت های لازم در حوزه های مدیریت، روانشناسی، ارتباطات، اقتصاد و جامعه شناسی داشته باشید.
- این کار به کار تیمی و روحیه تیمی قدرتمندی نیاز دارد.
- یادتان باشد که این پروسه یک پروسه ی مداوم وو پیوسته است و نقطه ی پایانی ندارد.
اگر مدیریت منابع انسانی را به چشم یک دپارتمان ببینیم، این دپارتمان دارای جنبه های مختلفی است؛ برنامه ریزی منابع انسانی، بررسی و آنالیز موقعیت های شغلی، استخدام و بررسی مصاحبه های کاری، انتخاب میان گزینه های در دسترس، تربیت کارکنان، تمرین دادن به کارکنان، پاداش ها و تشویق های کارکنان، تحسین کارکنان، راضی نگه داشتن آنها، برنامه ریزی مسیر شغلی، بالا بردن کیفیت زندگی در محیط کاری، دیسیپلین کارمندان، رسیدگی و بازرسی منابع انسانی، مواظبت از شرایط فیزیکی و روحی کارکنان، ارتباط صحیح صمیمانه با کارکنان و بالا نگه داشتن روحیه کاری در آنها و بسیاری کارهای مشابه.
شروع حوزه ی منابع انسانی تقریباً بعد از قرم هجدهم در اروپا شکل گرفت. شروع این کار بر اساس ایده ای ساده که توسط رابرت اون و چارلز باباژ در دوران انقلاب صنعتی بود. این دو به این نتیجه رسیده بودند که نیروهای انسانی حیاتی ترین نقش را در بقا و موفقیت یک سازمان ایفا می کنند. آنها فهمیده بودند که کارگرانی که با روحیه خوب و وضعیت فیزیکی مناسب کار می کنند سازمان را خیلی سریعتر و بهتر به اهداف می رسانند و عدم وجود این افراد باعث نابودی سازمان خواهد شد.مدیریت منابع انسانی در اوایل قرن بیستم به عنوان یک حوزه تخصصی تحت تلاش های فردریک وینسلو تیلور شناخته شد. تیلور به این حوزه لقب ” مدیریت علمی ( که با نام تیلوریسم هم شناخته می شد ) ” داده بود. وی به دنبال راه حلی برای افزایش سوددهی اقتصادی کارخانه های بزرگ آن زمان بود. او تلاش می کرد تا با استفاده از مدیریت کارگران مجموعه و انجام شیوه های گفته شده برروی آنها بازدهی کارخانه ها را بالا ببرد
اهمیت مدیریت منابع انسانی چیست؟
نقش منابع انسانی در توانمندسازی افراد: همه می دانیم که پشت هر محصول و خدماتی که تولید می شود مغز متفکر انسانی و تلاش و کوشش یک انسان است. هیچ محصولی
نمیتواند بدون کمک یک انسان تولید شود. منابع انسانی اصلی ترین رکن تولید و ساخت هر نوع سازمانی هستند. هر سازمانی در دنیا به دنبال کارکنان با مهارت و متعهدی است که بتوانند سازمان را به سازمانی رقابت طلب و قدرتمند تبدیل کنند
اصل کارکنان در واقع مهمترین اصل است چرا که کارکنان می توانند برروی اصول دیگر نیز تاثیر داشته باشند.
در میان 5 اصل مدیریت، که شامل کارکنان، پول، ماشین ها، متریال ها و متدها می شوند مدیریت منابع انسانی در مورد کارکنان صحبت می کند. همانطور که واضح است در میان این اصول، اصل کارکنان به سادگی مانند اصول دیگر مدیریت نمی شود. هر فردی با فرد دیگری متفاوت است و نمی توان همه را به یک شیوه راضی نگه داشت مخصوصاً زمانی که می دانید که اصل کارکنان در واقع مهمترین اصل است چرا که کارکنان می توانند برروی اصول دیگر نیز تاثیر داشته باشند.
تفاوت میان مدیریت پرسنل و مدیریت منابع انسانی در چیست؟
اگر بخواهیم تفاوت میان این دو را نشان بدهیم، فقط کافی است که به شما بگوییم که مدیریت پرسنل در واقع ریشه و پایه مدیریت منابع انسانی است. مدیریت منابع انسانی تکامل یافته ی مدیریت پرسنل است. هدف اصلی مدیریت پرسنل این است که کار را در ازای پاداش معینی از کارگران دریافت کنید. کارکنان در دوره ی مدیریت پرسنل آزادی بیان زیادی در تصمیم گیری های کمپانی ها نداشتند و به ندرت می توانستند به صورت مستقیم با مدیریت ارتباط برقرار کنند. مدیریت پرسنل بیشتر در دوران اوج کارخانه ها رواج داشت و تمرکز اصلی مدیر پرسنل برروی این بود که تمامی فعالیت ها طبق قوانین کارگری انجام می شد و کاری مخالف قانون در حال انجام نبود و توجه زیادی برروی روحیه کارگران نبود. کارگران در آن دوره فقط به عنوان ابزاری برای حرکت در مسیر اهداف شمرده می شدند نه به عنوان دارایی. در عوض کارگران توسط مدیران و صاحبان کارخانه ها به عنوان یک فرد هزینه بر دیده می شدند و نگاهی که امروز به آنها به عنوان یک دارایی و سرمایه است وجود نداشت.
مدیریت منابع انسانی نیروها را به عنوان باارزش ترین دارایی سازمان می بیند و اصلی ترین پایه این کار ایجاد انگیزه و روحیه بخشی در کارمندان است. هدف اصلی مدیریت منابع انسانی این است که شما بدانید که چه کار و شرایطی باید فراهم شود تا کارمندان بتوانند با بالاترین بازدهی فعالیت کنند. مدیران منابع انسانی همیشه کارمندانشان را برای شرکت در تصمیم گیری های سازمانی تشویق می کنند و برای نظرات آنها اهمیت زیادی قائل هستند.
شرح وظایف مدیر منابع انسانی
مدیر منابع انسانی مدیری با قابلیت های بالاست که مسئولیت تمامی بخش هایی از سازمان که با نیروی انسانی کار می کنند و سیاست های مربوط به مدیریت آنها بر عهده اوست. مدیر منابع انسانی پاداش ها، سودها، کارکنان، فعالیت ها، روابط میان کارکنان، سلامتی و امنیت و آموزش کارمندان را نظارت می کند.
بیایید نگاهی به مسئولیت های یک مدیر منابع انسانی بیاندازیم:(شرایط احراز مدیر منابع انسانی)
- ایجاد نوعی از دانش در میان کارکنان جهت همسو سازی اهداف آنها با برنامه ریزی و سیاست های متفاوت علی رغم باورها و فرهنگ های متفاوتشان.
- مشاوره به سرمایه گذاران و هیئت مدیره و مدیران اصلی کمپانی
- پیشنهاد دادن تغییرات مثبت و ثمربخش برای پیشرفت سازمان و پیشقدم شدن برای انجام این تغییرات
- شرکت داشتن به صورت مکرر در فرمولاسیون های استراتژی های کمپانی
- ایجاد خطوط ارتباطی و حفظ روابط میان افراد و گروه ها در داخل و بیرون سازمان
- ایجاد وظایف جدید برای افراد و ایجاد گروه های مختلف کاری و هماهنگ سازی آنها و وظایفشان با دیگر افراد و گروه های سازمان.
- ایجاد رابطه صمیمی و سالم میان مردم و افراد سازمان جهت رسیدن به اهداف کمپانی با سرعت بیشتر.
- شناسایی و تلاش برای حل مشکلاتی که در حیطه منابع انسانی بوجود می آیند.
تابحال با وظایف مدیر منابع انسانی آشنا شدیم، حال بد نیست نگاهی هم به افرادی که برای او کار می کنند و زیرمجموعه مدیر منابع هستند و وظایفشان بیاندازیم. البته لازم به ذکر است که این زیرمجموعه ها هر کدام به بخش های مختلفی مانند بخش های استراتژیک، سوپروایزری و اجرا تقسیم می شود. عملکرد مدیریت منابع انسانی بسیار اهمیت دارد.
مامور ارشد منابع انسانی
وظیفه اصلی این فرد تبیین فرمولاسیون و استراتژی نحوه برخورد با منابع انسانی، به صورتی است که در راستای آرمان ها و اهداف سازمان باشد که اینها می تواند شامل بخش هایی همچون مدیریت استعداد، برنامه ریزی موفقیت، برنامه ریزی سیستم پاداش دهی و عملکرد سازمانی باشند. علاوه بر موارد گفته شده مامور ارشد منابع انسانی ممکن است در بعضی مواقع در تصمیم گیری برای تشکیل هیئت مدیره سازمان نیز تاثیرگذار باشد و همچنین روابط میان کارکنان و مدیران و سیاست های آن ها را نظارت می کند. این شغل جزو بخش های استراتژیک مدیریت منابع انسانی است.
رئیس منابع انسانی
این شغل که از بخش سوپروایزری مدیریت منابع انسانی نشات می گیرد، به دارنده خود این قابلیت را می دهد که بر روی تمامی فعالیت ها و سیاست های مدیریت منابع انسانی و نیروها بررسی و نظارت داشته باشد. مدیر منابع انسانی نظارت کاملی برروی رفتار و اعمال نیروها، نیازها و پاداش هایشان، روابط نیروها با مدیریت و با یکدیگر و همچنین با افراد خارج از سازمان دارد. همچنین این افراد وظیفه ی بررسی تمامی شغل هایی که در بخش اجرا هستند را دارند.
مدیریت استخدام
از اینجا به بعد به چند شغل از بخش اجرایی می پردازیم. همانطور که از اسم مدیر استخدام پیداست، وی وظیفه دارد جاهای خالی موجود در سازمان را با توجه به نیازها توسط کاندیداهای مناسب و استخدام آنها پر کند. بهترین استخدام کننده ها قابلیت این را دارند که از درون کسانی که حتی بقیه فکرش را هم نمی کنند یک سوپراستار بیرون بیاورند! آنها را می توان نیمه هنرمند-نیمه دانشمند دانست.
مربی ها
این افراد وظیفه دارند کسانی را که از طریق مدیر استخدام، به استخدام سازمان درآمده اند را در همه ی جهات هدایت کنند. آنها باید مهارت ها و دانشی که برای انجام وظایف نیروها نیاز دارند را برایشان فراهم کرده و سعی کنند تا آنها را به روز نگه دارند چرا که با این کار ضریب خطای نیروها به شکل قابل توجهی کاهش پیدا می کند.
مامور امنیت
اگرچه امروزه این نوع شغل ها به دلیل پیشرفت تکنولوژی و انجام دادن کارهای خطرناک ( اکثراً ) توسط هوش مصنوعی کمرنگ تر شده اند اما در بحث مدیریت منابع انسانی همیشه به وجود یک مامور امنیت اشاره شده است. ماموران امنیت همانطور که از اسمشان پیداست وظیفه دارند نکات امنیتی مورد نیاز برای نیروها را فراهم کنند و مطمئن شوند که در امنیت کامل به کار خود می پردازند.
این نکات امنیتی می توانند شامل پوشیدن لباس مناسب محل کار و همراه داشتن ابزارهای امنیتی مورد نیاز، آگاه بودن و خواندن توصیه های ایمنی استفاده از ابزارهای محل کار مخصوصاً مواد شیمیایی، آشنا بودن با مکان های خروج اضطراری و موارد شبیه به این ها باشد.
از دیگر شغل های بخش اجرایی می توان به حسابدار اشاره کرد که همانطور که می دانید وظیفه دارد ورودی ها و خروجی های سازمان را کنترل کند و همچنین حقوق ها و پاداش ها را ثبت کند و گزارش دهد. معمولاً در سازمان های بزرگ از یک پزشک هم استفاده می شود تا در صورت به وجود آمدن مشکلی برای هر یک از کارکنان به سرعت به وی رسیدگی شود.
